Herhangi bir canlıya bağımlı olarak yaşamını sürdürebilen ve ihtiyaçlarını
üzerinde bulunduğu canlıdan karşılamak zorunda olan bu sırada çeşitli
hastalıkları ona taşıyabilen mikroorganizmalar olarak tanımlayabiliriz.
Üzerinde yaşadığı canlının besinlerine ortak olan parazitler bu şekilde
yaşamlarını sürdürürler. Böylelikle canlının hastalanmasına ve bitkin düşmesine
neden olurlar.
En yaygın görülen ve bulunduğu
canlıya hali hazırda taşıyor oldukları mikroorganizmaları bulaştırabilecek olan
Dış Parazitler:
1.
Pireler: Genellikle
siyah renge sahip pireler gözle görülebilir. Çok hızlı şekilde hareket ederler.
Hızlı hareketlerin yanı sıra sıçrama kabiliyetleri de vardır. Toplamda 30 gün
yaşamlarını sürdürebilirler. Bulundukları konakçıda üreyebilir ve yumurtalarını
bırakabilirler. Nemli ve karanlık ortamları seven pireler genellikle ormanlık,
otluk ve çalılık gibi alanlarda yoğun bir şekilde bulunurlar. Köpek ve
kedilerinizi dışarı çıkardığınızda minik dostlarınız, pirelerin bir konakçısı
olurlar. Genellikle bulunması zordur. Kulak çevresi, koltuk altı, boyun ve
kasık bölgelerinde gözlemlenebilirler. Vücuttaki kanı emerek beslenen pireler
taşıdıkları kan parazitlerini konakçıya bulaştırabilir, fark edilmedikleri
zaman minik dostlarınızda belirli ve kalıcı hastalıklara da sebep olabilirler.
2.
Keneler:
Keneler
de yine pireler gibi hayvanlarınızda birçok hastalığa sebep olabilecek
ektoparazitlerdir. Yine hayvanlarınızın vücutlarında gözle görülebilir bir
şekilde yer alırlar. Kenelerin ağızlarında çengelli bir yapı bulunmaktadır.
Hayvanlarınızın vücuduna yerleştiği zaman çengellerini derilerine geçirirler ve
bu nedenle el ile hareket ettirmek çok tehlikeli ve neredeyse imkansızdır. Deri
üzerinde tespit edildiğinde eğer el yardımıyla tutup çekilirse kafaları içerde
kalır. Bu durum da hayvanınızın derisinde apseye sebep olur. Yine keneler de
gölgelik ve nemli olan otlarda, toprakta ve ağaçlarda yer alırlar. Keneler
özellikle köpeklerde görülen “Lyme” hastalığını bulaştırdıkları gibi, çeşitli
türleri daha farklı hayati riskler barındıran hastalıklara da taşıyıcılık
edebilir.
3.
Bitler: Isırıcı
bitler ve Emici bitler olmak üzere iki farklı türü vardır. İki tür de
genellikle tımarsız ve bakımsız hayvanlarda daha yaygın bir şekilde
görülmektedir. Hayvanların boyun, baş ve sırt bölgelerinde yaygın olarak
görülür. Kıllar arasında rahatlıkla fark edilirler. Konuk olarak hayvanların
derideki lezyonlarını ve deri döküntülerini tercih ederler. Bu şekilde
beslenirler. Hayvanlardan insanlara geçmezler.
Emici bitler daha yaygın olarak
görülmektedir. Kan emerek hayatlarına devam ederler. Üreme hızları oldukça
yüksektir. Genç olan köpeklerde ve genellikle uzun tüyleri sahip köpeklerde
daha yaygın şekilde görülürler. Sayı olarak oldukça fazla olmalarından
kaynaklı; gelişme geriliği, anemi, az ya da çok kaşıntı, zayıflama kıl
dökülmeleri ve hafif deri lezyonlarına sebep olurlar.
·
Uyuz etkenleri: Sarcoptes,
Demodex ve Otodectes en sık görülen uyuz türleridir. Sarcoptes ve Demodex
deriye yerleşir. Otodectes ise kulak uyuzudur. Genel olarak tüm türleri kaşıntı
ve lezyonlarla seyreder. Tedavisi oldukça zor, inatçı etkenlerdir. Uyuzla
birlikte genelde sekonder bakteriyel lezyonlara da sebebiyet verebilirler.
Dış Parazit Nedenleri
Dış
parazit ilaçlamaları (dış parazit aşısı da denir ama esasen rutin bir
ilaçlamadır) tam olmayan ve diğer hayvanlarla teması bulunan kedi ve köpeklerde
dış parazit daha yaygın şekilde görülebilmektedir. Parazitler başka hayvanların
eşyalarını kullanma ve çeşitli mekanizmalar nedeni ile ortaya çıkabilir. Dış
parazitin etkilerinin görüldüğü hayvanlardan, kendi hayvanlarınızı uzak
tutarak; dış parazitin yayılma ve bulaşma ihtimalinin önüne geçebilirsiniz.
Ayrıca köpeğinizi ya da kedinizi gezdirdiğiniz alanda bulunan dış parazit
popülasyonlarının fazla olması durumunda sadece evcil hayvanınızı ilaçlamanız
yeterli gelmeyebilir. Bu popülasyonun çok olduğu alanlarda etkene yönelik alan
ilaçlaması da yapılmalıdır. Hayvanlarınızı sık sık taramak ve incelemek dış
parazitin önüne geçmeniz için sizlere büyük olanak sağlayacaktır. Dış parazite
sahip hayvanların hangi belirtiler gösterdiğini bilmek siz hayvan sahipleri
için oldukça önemlidir.
Dış Parazit Belirtileri
Dış parazite sahip
hayvanlarda kaşınma belirtisi yoğun olarak görülmektedir. Hatta yoğun
kaşınmadan kaynaklı hayvanların kaşıdıkları bölgelerinde tüy dökülmeleri ve
deride lezyonlar da rastlanan diğer belirtiler arasında yer almaktadır.
Tüylerin arasına gizlenmiş dış parazitler gözle görülür parazit çeşidi
oldukları İçin kolaylıkla fark edilirler. Hayvanlarda yorgunluk, halsizlik,
ishal, kusma ve bunun gibi belirtiler de görülebilir.